Η αποκατάσταση από μόνη της δεν σώζει κοραλλιογενείς υφάλους από την κλιματική αλλαγή
Η αποκατάσταση των περιοχών των κοραλλιών — οι οποίες απειλούνται με λεύκανση — θα ωφεληθεί από τον καλύτερο συντονισμό, τη γνώση και την ανταλλαγή δεδομένων, καθώς και από την ιεράρχηση των περιοχών που έχουν πληγεί σοβαρά σε σχέση με εκείνες που είναι πιο προσβάσιμες, σύμφωνα με νέα μελέτη.δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Ecology and Evolution.
Πραγματοποιήθηκε από το ΚΚΕρ, το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, το Πανεπιστήμιο Flinders (AUS) και το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου-Bicocca, η μελέτη αποκαλύπτει ότι, ενώ οι προσπάθειες αποκατάστασης των κοραλλιών επεκτείνονται σε παγκόσμιο επίπεδο, η αποκατάσταση από μόνη της είναι ανεπαρκής. Οι οικονομικοί και υλικοτεχνικοί φραγμοί, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, περιορίζουν τους μακροπρόθεσμους στόχους αυτών των προσπαθειών.
Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι δεν είναι μόνο ένα από τα πιο βιολογικά οικοσυστήματα στη Γη, φιλοξενώντας το 25 % της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, αλλά παρέχουν επίσης αμέτρητες και ζωτικής σημασίας υπηρεσίες οικοσυστήματος σε περίπου ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους όσον αφορά τον εφοδιασμό τροφίμων (πρωτεΐνες), την προστασία των ακτών και την αναψυχή.
Απαιτείται αλλαγή στρατηγικής για να εξασφαλιστεί η επιβίωσή τους.
Πέρα από τις προσπάθειες αποκατάστασης, η μελέτη υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα βαθύτερα αίτια της υποβάθμισης των κοραλλιογενών υφάλων. Οι βιώσιμες λύσεις απαιτούν δράση για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη και των ωκεανών μέσω πολιτικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και για τον μετριασμό των τοπικών απειλών μέσω της επέκτασης των προστατευόμενων περιοχών και του περιορισμού των καταστροφικών δραστηριοτήτων.
Τα όρια της αποκατάστασης των κοραλλιών
Οι προσπάθειες για την αποκατάσταση των κοραλλιογενών υφάλων έρχονται με σημαντικές προκλήσεις. Η μελέτη εκτιμά ότι η αποκατάσταση μόλις 10 % των υποβαθμισμένων υφάλων στον κόσμο θα κοστίσει τουλάχιστον 1 δισεκατομμύριο δολάρια (περίπου 926 εκατ. ευρώ) — σχεδόν τετραπλάσιο από το σύνολο των επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν την τελευταία δεκαετία. Ακόμη και όταν τα έργα αποκατάστασης επιτυγχάνουν, τα οφέλη τους είναι συχνά βραχύβια.
Η μελέτη δείχνει ότι περισσότεροι από τους μισούς (57 %) των ανακαινισμένων υφάλων υφίστανται λεύκανση εντός πέντε ετών από την παρέμβαση, ανατρέποντας μακροπρόθεσμες προσπάθειες και επενδύσεις. Χωρίς την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της μείωσης των κοραλλιών, η αποκατάσταση θα παραμείνει μια προσωρινή και μικρής κλίμακας λύση.
Γιατί οι τρέχουσες προσπάθειες αποκατάστασης υπολείπονται
Στη μελέτη, οι ερευνητές αξιολογούν την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων συνδυάζοντας ένα ολοκληρωμένο σύνολο δεδομένων που τεκμηριώνει την επιτυχία της αποκατάστασης των κοραλλιών με τρέχοντα και προβλεπόμενα περιβαλλοντικά, οικολογικά και κλιματικά δεδομένα.
Η ανάλυσή τους αποκαλύπτει ότι, παρά τις σημαντικές προηγούμενες και συνεχιζόμενες πρωτοβουλίες αποκατάστασης των κοραλλιών, δεν υπάρχει ακόμη καλά συντονισμένη, επιστημονικά καθοδηγούμενη στρατηγική για την καθοδήγηση αυτών των προσπαθειών. Με άλλα λόγια, καταβάλλονται προσπάθειες αποκατάστασης, αλλά δεν φαίνεται να σχεδιάζονται συστηματικά ή να ενημερώνονται κατάλληλα από οικολογικά και κλιματικά δεδομένα.
Ένα σημαντικό ζήτημα είναι ο τρόπος με τον οποίο επιλέγονται οι χώροι αποκατάστασης. Πολλά έργα επικεντρώνονται σε τομείς που είναι εύκολοι στην πρόσβαση και όχι σε εκείνους που έχουν τις καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης ή έχουν μεγαλύτερη ανάγκη παρέμβασης. Ως αποτέλεσμα, οι αναστηλωμένοι ύφαλοι συχνά βρίσκονται κοντά σε ανθρώπινους οικισμούς, όπου είναι πιο ευάλωτοι στη ρύπανση και σε άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες.
Επιπλέον, οι μελλοντικές κλιματικές προβλέψεις δείχνουν ότι πολύ λίγες περιοχές θα παραμείνουν απρόσβλητες από την υπερθέρμανση τις επόμενες δεκαετίες, εγείροντας ανησυχίες ότι οι αποκατεστημένοι ύφαλοι μπορεί να μην επιβιώσουν μακροπρόθεσμα.
Τοποθεσία και αριθμός έργων αποκατάστασης κοραλλιογενών υφάλων που περιλαμβάνονται στη μελέτη. Πηγή: Οικολογία και Εξέλιξη της Φύσης
Μια άλλη πρόκληση είναι η έλλειψη τυποποιημένης συλλογής δεδομένων. Χωρίς έναν συνεπή τρόπο μέτρησης της επιτυχίας, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ποιες τεχνικές αποκατάστασης λειτουργούν καλύτερα. Αυτό εμποδίζει τους ερευνητές και τους συντηρητές να βελτιώσουν τις μεθόδους τους και να κάνουν εξυπνότερες επενδύσεις στην ανάκτηση των κοραλλιογενείς υφάλων.
Μια ολιστική προσέγγιση για τη διατήρηση των υφάλων
Η αποτελεσματική αποκατάσταση των κοραλλιών πρέπει να ενσωματωθεί σε μια ευρύτερη στρατηγική που εξηγεί τους σύνθετους παράγοντες που επηρεάζουν τους κοραλλιογενείς υφάλους. Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτείται παγκόσμια συνεργασία μεταξύ επιστημόνων, υπευθύνων χάραξης πολιτικής και τοπικών κοινοτήτων για τη θέσπιση σαφών κατευθυντήριων γραμμών που λαμβάνουν υπόψη τους οικολογικούς, περιβαλλοντικούς και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, οι οποίοι επί του παρόντος δεν λαμβάνονται υπόψη.
Κατά την επιλογή τόπων αποκατάστασης, είναι ζωτικής σημασίας να αξιολογηθούν βασικοί παράγοντες, όπως η εγγύτητα σε μεγάλους ανθρώπινους οικισμούς, οι σωρευτικές επιπτώσεις της ρύπανσης και της υπεραλίευσης και οι μελλοντικές κλιματικές συνθήκες.
Η ενίσχυση της συλλογής και της ανταλλαγής δεδομένων μπορεί επίσης να βελτιώσει την επιτυχία της αποκατάστασης. Η τυποποιημένη παρακολούθηση θα βοηθήσει τους συντηρητές να μάθουν από τα προηγούμενα μειονεκτήματα, αλλά η έλλειψη καθολικών πρωτοκόλλων παραμένει εμπόδιο. Μια κεντρική βάση δεδομένων ανοικτής πρόσβασης θα μπορούσε να ενοποιήσει ποικίλα δεδομένα, επιτρέποντας την καλύτερη παρακολούθηση, τη συνεργασία και τις αποφάσεις που βασίζονται στα δεδομένα για βελτιωμένα αποτελέσματα.