Ξηρασία: Η κλιμάκωσή της απειλεί τα οικοσυστήματα και τη γεωργία της Ευρώπης
Οι αυξανόμενες συνθήκες ξηρασίας στην Ευρώπη
Σοβαρή ξηρασία πλήττει μεγάλες περιοχές της κεντρικής, βόρειας και ανατολικής Ευρώπης, καθώς και της ανατολικής Μεσογείου και της βορειοδυτικής Αφρικής, με σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη της βλάστησης και στους ποταμούς.
Αυτές οι συνθήκες ξηρασίας προκλήθηκαν από την έλλειψη βροχοπτώσεων μεταξύ Μαρτίου και τέλους Μαΐου, σε συνδυασμό με θερμοκρασίες άνω του μέσου όρου σε αρκετές περιοχές. Παρατηρήθηκαν ανωμαλίες θερμοκρασίας πέραν των 2 °C, για παράδειγμα, στην Ισλανδία, τη νότια Νορβηγία, την Ιρλανδία, τη βόρεια Γαλλία και κατά μήκος των Άλπεων.
Ξηρασία: Αντίκτυπος στη γεωργία και τη βλάστηση
Ο αντίκτυπος της ξηρασίας είναι ήδη ορατός στη γεωργία και τη βλάστηση σε ορισμένες περιοχές, με την Ανατολική Ευρώπη να αντιμετωπίζει αναδυόμενες συνθήκες καταπόνησης της βλάστησης. Τα ελλείμματα υγρασίας του εδάφους παρεμποδίζουν την ανάπτυξη των φυτών, ιδίως στη Μεσόγειο.
Το Δελτίο Παρακολούθησης Γεωργικών Πόρων (MARS) του ΚΚΕρ ανέφερε ότι η βορειοδυτική Ευρώπη —συμπεριλαμβανομένης της Μπενελούξ, της βόρειας Γαλλίας και της Γερμανίας— αντιμετωπίζει σοβαρό έλλειμμα βροχοπτώσεων, γεγονός που οδηγεί σε ανησυχίες σχετικά με τις αποδόσεις των χειμερινών και εαρινών καλλιεργειών που θα σπαρθούν σύντομα. Αντίθετα, η Ιβηρική Χερσόνησος, η Ιταλία και η Ελλάδα έχουν βιώσει άφθονες βροχοπτώσεις και ευνοϊκές συνθήκες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε 15-20% υψηλότερες αποδόσεις, για παράδειγμα στην Ισπανία και την Πορτογαλία.
Ροές ποταμών και διακοπή των μεταφορών
Οι ποτάμιες μεταφορές υφίστανται επίσης πιέσεις σε ορισμένες περιοχές, με χαμηλά επίπεδα απορρίψεων ποταμών να αναφέρονται στην Ανατολική Ευρώπη και γύρω από τη Βαλτική Θάλασσα. Διαταραχές στη διαθεσιμότητα νερού και στις μεταφορές μπορεί να εμφανιστούν τον Ιούλιο στη δυτική Ρωσία, τη νοτιοανατολική Τουρκία και τα νησιά της κεντρικής και ανατολικής Μεσογείου.
Ο ποταμός Ρήνος, ο οποίος έχει αντιμετωπίσει προκλήσεις τα τελευταία χρόνια, παραμένει πλωτός χάρη στις συνεισφορές ανάντη.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις και απαιτείται η λήψη προορατικών μέτρων
Οι εποχικές προβλέψεις δείχνουν θερμότερες και ξηρότερες από τον μέσο όρο συνθήκες σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης κατά τη διάρκεια αυτού του καλοκαιριού, ιδιαίτερα στις βόρειες και ανατολικές περιοχές. Η θέσπιση προορατικών μέτρων για τη διασφάλιση των υδάτινων πόρων θα συμβάλει στη μείωση των κινδύνων που συνδέονται με την προβλεπόμενη εξέλιξη της τρέχουσας ξηρασίας.
Ιστορικό
Η έκθεση για την ξηρασία στην Ευρώπη – Ιούνιος 2025 βασίζεται στην τελευταία ανάλυση του ΚΚΕρ και βασίζεται σε στοιχεία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ξηρασίαςτης υπηρεσίας διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης Copernicus. Το παρατηρητήριο παρέχει παρακολούθηση σε σχεδόν πραγματικό χρόνο και προβλέψεις για τις συνθήκες ξηρασίας σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Υπό το πρίσμα των εντεινόμενων κινδύνων ξηρασίας στην Ευρώπη και της αυξανόμενης καταπόνησης των υδάτινων πόρων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε πρόσφατα τη στρατηγική για την ανθεκτικότητα των υδάτων, η οποία καθορίζει ένα πλαίσιο για την ενίσχυση της ασφάλειας των υδάτων σε ολόκληρη την ΕΕ. Η πρωτοβουλία αυτή δίνει έμφαση στην προορατική διαχείριση κινδύνων, τη βελτιωμένη ανταλλαγή δεδομένων και τις επενδύσεις σε λύσεις που βασίζονται στη φύση για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ευρώπης στην ξηρασία, τις πλημμύρες και τη λειψυδρία.