Η αποκατάσταση από μόνη της δεν σώζει τους κοραλλιογενείς υφάλους από την κλιματική αλλαγή
Η αποκατάσταση των περιοχών κοραλλιών —οι οποίες απειλούνται με λεύκανση— θα ωφεληθεί από τον καλύτερο συντονισμό, τη βελτίωση των γνώσεων και την ανταλλαγή δεδομένων, καθώς και από την ιεράρχηση των περιοχών κοραλλιών που έχουν πληγεί σοβαρά έναντι εκείνων που είναι πιο προσβάσιμες, σύμφωνα με νέα μελέτη ⁇ Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Ecology and Evolution.
Πραγματοποιήθηκε από το JRC, το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, το Πανεπιστήμιο Flinders (AUS) και το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου-Bicocca, η μελέτη αποκαλύπτει ότι, ενώ οι προσπάθειες αποκατάστασης κοραλλιών επεκτείνονται παγκοσμίως, η αποκατάσταση από μόνη της είναι ανεπαρκής. Οι οικονομικοί και υλικοτεχνικοί φραγμοί, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, περιορίζουν τους μακροπρόθεσμους στόχους αυτών των προσπαθειών.
Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι δεν είναι μόνο ένα από τα οικοσυστήματα με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στη Γη, καθώς φιλοξενούν το 25% της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, αλλά παρέχουν επίσης αμέτρητες και ζωτικές οικοσυστημικές υπηρεσίες σε περίπου ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους όσον αφορά την προμήθεια τροφίμων (πρωτεΐνες), την προστασία των ακτών και την αναψυχή.
Απαιτείται αλλαγή στρατηγικής για να διασφαλιστεί η επιβίωσή τους.
Πέρα από τις προσπάθειες αποκατάστασης, η μελέτη υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα βαθύτερα αίτια της υποβάθμισης των κοραλλιογενών υφάλων. Οι βιώσιμες λύσεις απαιτούν δράση για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη και των ωκεανών μέσω πολιτικών για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και για τον μετριασμό των τοπικών απειλών με την επέκταση των προστατευόμενων περιοχών και τον περιορισμό των καταστροφικών δραστηριοτήτων.
Τα όρια της αποκατάστασης κοραλλιών
Οι προσπάθειες για την αποκατάσταση των κοραλλιογενών υφάλων έρχονται με σημαντικές προκλήσεις. Η μελέτη εκτιμά ότι η αποκατάσταση μόλις του 10 % των υποβαθμισμένων υφάλων του κόσμου θα κοστίσει τουλάχιστον 1 δισεκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ (περίπου 926 εκατομμύρια ευρώ) — σχεδόν τετραπλάσια από τη συνολική επένδυση που πραγματοποιήθηκε κατά την τελευταία δεκαετία. Ακόμη και όταν τα έργα αποκατάστασης επιτυγχάνουν, τα οφέλη τους είναι συχνά βραχύβια.
Η μελέτη δείχνει ότι περισσότεροι από τους μισούς (57 %) αποκατεστημένους υφάλους υφίστανται φαινόμενα λεύκανσης εντός πέντε ετών από την παρέμβαση, γεγονός που αναιρεί τις μακροπρόθεσμες προσπάθειες και επενδύσεις. Χωρίς την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της μείωσης των κοραλλιών, η αποκατάσταση θα παραμείνει μια προσωρινή και μικρής κλίμακας λύση.
Γιατί οι τρέχουσες προσπάθειες αποκατάστασης υπολείπονται
Στη μελέτη, οι ερευνητές αξιολογούν την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων συνδυάζοντας ένα ολοκληρωμένο σύνολο δεδομένων που τεκμηριώνει την επιτυχία της αποκατάστασης των κοραλλιών με τρέχοντα και προβλεπόμενα περιβαλλοντικά, οικολογικά και κλιματικά δεδομένα.
Η ανάλυσή τους αποκαλύπτει ότι, παρά τις σημαντικές προηγούμενες και εν εξελίξει πρωτοβουλίες αποκατάστασης των κοραλλιών, εξακολουθεί να μην υπάρχει καλά συντονισμένη, επιστημονικά καθοδηγούμενη στρατηγική για την καθοδήγηση αυτών των προσπαθειών. Με άλλα λόγια, γίνονται προσπάθειες αποκατάστασης, αλλά δεν φαίνεται να σχεδιάζονται συστηματικά ή να ενημερώνονται κατάλληλα από οικολογικά και κλιματικά δεδομένα.
Ένα σημαντικό ζήτημα είναι ο τρόπος με τον οποίο επιλέγονται οι τόποι αποκατάστασης. Πολλά έργα επικεντρώνονται σε περιοχές που είναι εύκολα προσβάσιμες και όχι σε εκείνες που έχουν τις καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης ή χρειάζονται περισσότερο παρέμβαση. Ως αποτέλεσμα, οι αποκατεστημένοι ύφαλοι βρίσκονται συχνά κοντά σε ανθρώπινους οικισμούς, όπου είναι πιο ευάλωτοι στη ρύπανση και σε άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες.
Επιπλέον, οι μελλοντικές κλιματικές προβλέψεις δείχνουν ότι πολύ λίγες περιοχές θα παραμείνουν απρόσβλητες από την υπερθέρμανση τις επόμενες δεκαετίες, εγείροντας ανησυχίες ότι οι αποκατεστημένοι ύφαλοι ενδέχεται να μην επιβιώσουν μακροπρόθεσμα.
Θέση και αριθμός έργων αποκατάστασης κοραλλιογενών υφάλων που περιλαμβάνονται στη μελέτη. Πηγή: Φυσική Οικολογία και Εξέλιξη
Μια άλλη πρόκληση είναι η έλλειψη τυποποιημένης συλλογής δεδομένων. Χωρίς έναν συνεπή τρόπο μέτρησης της επιτυχίας, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ποιες τεχνικές αποκατάστασης λειτουργούν καλύτερα. Αυτό εμποδίζει τους ερευνητές και τους οικολόγους να βελτιώσουν τις μεθόδους τους και να κάνουν εξυπνότερες επενδύσεις στην ανάκτηση κοραλλιογενών υφάλων.
Μια ολιστική προσέγγιση για τη διατήρηση των υφάλων
Η αποτελεσματική αποκατάσταση των κοραλλιών πρέπει να ενσωματωθεί σε μια ευρύτερη στρατηγική που να λαμβάνει υπόψη τους σύνθετους παράγοντες που επηρεάζουν τους κοραλλιογενείς υφάλους. Η επίτευξη αυτού του στόχου απαιτεί παγκόσμια συνεργασία μεταξύ επιστημόνων, υπευθύνων χάραξης πολιτικής και τοπικών κοινοτήτων για τη θέσπιση σαφών κατευθυντήριων γραμμών που λαμβάνουν υπόψη οικολογικούς, περιβαλλοντικούς και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, οι οποίοι επί του παρόντος δεν λαμβάνονται υπόψη.
Κατά την επιλογή των τόπων αποκατάστασης, είναι ζωτικής σημασίας να αξιολογούνται βασικοί παράγοντες, όπως η εγγύτητα σε μεγάλους ανθρώπινους οικισμούς, οι σωρευτικές επιπτώσεις της ρύπανσης και της υπεραλίευσης, καθώς και οι μελλοντικές κλιματικές συνθήκες.
Η ενίσχυση της συλλογής και της ανταλλαγής δεδομένων μπορεί επίσης να βελτιώσει την επιτυχία της αποκατάστασης. Η τυποποιημένη παρακολούθηση θα βοηθήσει τους οικολόγους να μάθουν από τα μειονεκτήματα του παρελθόντος, αλλά η έλλειψη καθολικών πρωτοκόλλων παραμένει εμπόδιο. Μια κεντρική βάση δεδομένων ανοικτής πρόσβασης θα μπορούσε να ενοποιήσει ποικίλα δεδομένα, καθιστώντας δυνατή την καλύτερη παρακολούθηση, τη συνεργασία και τη λήψη αποφάσεων βάσει δεδομένων για βελτιωμένα αποτελέσματα.