Το φυσικό κεφάλαιο προωθεί την περιφερειακή ανάπτυξη της ΕΕ
Το φυσικό κεφάλαιο, το οποίο ενσωματώνει τους φυσικούς πόρους και τα οικοσυστημικά περιουσιακά στοιχεία, έχει καθοριστική σημασία για τη διατήρηση της οικονομικής δραστηριότητας, ιδίως σε περιοχές που εξαρτώνται από τομείς που χρησιμοποιούν κυρίως φυσικούς πόρους.
Πρόσφατη μελέτη του ΚΚΕρ εκτίμησε τη συμβολή του φυσικού κεφαλαίου στην οικονομική ανάπτυξη των περιφερειών της ΕΕ σε επίπεδο NUTS2, μια ταξινόμηση που χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση της πολιτικής συνοχής της ΕΕ. Σύμφωνα με τη μελέτη, η αύξηση του φυσικού κεφαλαίου κατά 10% οδηγεί σε αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας κατά 0,7%, με 0,4% να αποδίδεται στις άμεσες επιπτώσεις και 0,3% στα οφέλη από τις γειτονικές περιοχές.
Με άλλα λόγια, μια αύξηση κατά 10 % της μέσης ετήσιας αξίας του φυσικού κεφαλαίου κατά την εξεταζόμενη περίοδο (δηλαδή 9,3 δισ. ευρώ), όπως προβλέπεται στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής 2014-2020, θα οδηγούσε σε αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στις περιφέρειες της ΕΕ κατά 71,4 δισ. ευρώ (0,7% των 10,195 δισ. ευρώ).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμβολή του φυσικού κεφαλαίου στην οικονομική ανάπτυξη ποικίλλει μεταξύ των περιφερειών. Οι επενδύσεις σε περιφέρειες με υψηλότερες συνεισφορές φυσικού κεφαλαίου μπορούν να αποφέρουν μεγαλύτερες αποδόσεις, καθώς τόσο η ίδια η περιοχή όσο και οι γείτονές της βιώνουν οικονομική ανάπτυξη. Αυτό, με τη σειρά του, ενισχύει την περιφερειακή συνοχή και ενισχύει τον οικονομικό αντίκτυπο σε μια ευρύτερη γεωγραφική περιοχή. Οι περιφέρειες στις οποίες οι συνεισφορές φυσικού κεφαλαίου είναι χαμηλότερες ενδέχεται να απαιτήσουν πιο στοχευμένες παρεμβάσεις για την απελευθέρωση του πλήρους δυναμικού τους.
Η πράσινη σκίαση υποδεικνύει τις περιφέρειες NUTS2 της ΕΕ όπου οι άμεσες και δευτερογενείς επιπτώσεις του φυσικού κεφαλαίου στην οικονομική ανάπτυξη υπερβαίνουν τον μέσο όρο της ΕΕ. Οι περιφέρειες με κόκκινο χρώμα έχουν χαμηλότερες επιπτώσεις στο φυσικό κεφάλαιο από τον μέσο όρο της ΕΕ. Τα στοιχεία αφορούν την περίοδο 2006-2018. Πηγή: Εκτιμήσεις του ΚΚΕρ
Με άλλα λόγια, η προστασία της βιοποικιλότητας και η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων μπορούν να συμβάλουν στην απελευθέρωση του δυναμικού του φυσικού κεφαλαίου σε περιφέρειες που υστερούν και να στηρίξουν την πολιτική συνοχής της ΕΕ που αποσκοπεί στη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων.
Τα ευρήματα της μελέτης προέρχονται από ερευνητικές εργασίες στο πλαίσιο του έργου Ολοκληρωμένη Λογιστική Φυσικού Κεφαλαίου (INCA) και δημοσιεύονται στην έκθεση Φυσικό Κεφάλαιο και περιφερειακή ανάπτυξη: Πληροφορίες από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ανάλυση θα τροφοδοτήσει την επόμενη περίοδο προγραμματισμού (2028-2034) της πολιτικής συνοχής της ΕΕ.
Ενσωμάτωση του φυσικού κεφαλαίου σε μοντέλα ανάπτυξης
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 και της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, υπάρχει επιτακτική ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η οικονομική ανάπτυξη σε περιφερειακό επίπεδο δεν θα αποβεί εις βάρος της φύσης. Τα παραδοσιακά μοντέλα ανάπτυξης συχνά αγνοούν τη συμβολή των φυσικών πόρων και των περιουσιακών στοιχείων, με αποτέλεσμα την ελλιπή κατανόηση των οικονομικών επιδόσεων.
Η ενσωμάτωση του φυσικού κεφαλαίου σε μοντέλα ανάπτυξης παρέχει μια πιο ολοκληρωμένη προοπτική, η οποία συμβάλλει στην αναγνώριση της σημασίας των οικοσυστημάτων στην παροχή κρίσιμων υπηρεσιών, όπως η επικονίαση, η συγκράτηση του εδάφους και η δέσμευση του άνθρακα. Η αναγνώριση αυτή οδηγεί σε στροφή προς περισσότερο περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές πρακτικές και χάραξη πολιτικής, ιδίως στο πλαίσιο των στόχων της πράσινης μετάβασης.
Σχετικό περιεχόμενο
Φυσικό κεφάλαιο και περιφερειακή ανάπτυξη: Πληροφορίες από την Ευρωπαϊκή Ένωση