Βραχυπρόθεσμες προοπτικές των γεωργικών αγορών της ΕΕ
Εν μέσω παγκόσμιων αβεβαιοτήτων, οι γεωργικές αγορές της ΕΕ παραμένουν γενικά ανθεκτικές, με αύξηση της παραγωγής σιτηρών, απότομη ανάκαμψη της παραγωγής ελαιολάδου, σταθερές παραδόσεις γάλακτος και σταθερές προοπτικές παραγωγής για τα πουλερικά.
Τα οπωροκηπευτικά παρουσιάζουν ποικίλες εξελίξεις λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών· οι προοπτικές παραγωγής παρουσιάζουν πτωτική τάση για τη ζάχαρη, τον οίνο και, σε μικρότερο βαθμό, για τα μηρυκαστικά.
Οι γεωπολιτικές αστάθειες, οι προκλήσεις που σχετίζονται με το κλίμα και η εξέλιξη των εμπορικών πολιτικών βασικών παγκόσμιων παραγόντων, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, συνιστούν απειλές για τη σταθερότητα των παγκόσμιων αγορών και των αγορών της ΕΕ.
Η φετινή έκδοση του καλοκαιριού του 2025 της έκθεσης βραχυπρόθεσμων προοπτικών για τις γεωργικές αγορές της ΕΕ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει τις βασικές θεμελιώδεις τάσεις και τις επιπτώσεις τους στους τομείς των αροτραίων καλλιεργειών, των εξειδικευμένων καλλιεργειών και των ζωικών προϊόντων της ΕΕ.
Βασικά μεγέθη της αγοράς
Στο πλαίσιο των αβέβαιων παγκόσμιων οικονομικών προοπτικών για το 2025, με κινδύνους που απορρέουν από γεωπολιτικές συγκρούσεις και αυξανόμενες εμπορικές εντάσεις, οι προοπτικές για την οικονομία της ΕΕ απεικονίζουν χαμηλότερη ανάπτυξη σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις, στο 1,1% το 2025 και στο 1,5% το 2026.
Εν τω μεταξύ, ο πληθωρισμός των τροφίμων στην ΕΕ εξακολουθεί να είναι υψηλότερος από τον γενικό πληθωρισμό (3,1% σε σύγκριση με 2,2% τον Μάιο), αν και παρατηρείται κάποια σταθερότητα – ή ακόμη και αποπληθωρισμός – για ορισμένες κατηγορίες προϊόντων διατροφής.
Παρά τα ιστορικά υψηλά επίπεδα, οι γεωργοί της ΕΕ αντιμετώπισαν πρόσφατα σταθερό κόστος εισροών. Οι τιμές του πετρελαίου αναμένεται να μειωθούν, αν και οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή θα μπορούσαν να επηρεάσουν αυτό.
Η ανατίμηση του ευρώ σε σύγκριση με το δολάριο ΗΠΑ θα μπορούσε να μειώσει το κόστος των εισαγόμενων εισροών, γεγονός που θα μείωνε το μειονέκτημα κόστους της ΕΕ σε σύγκριση με βασικούς εξαγωγικούς ανταγωνιστές.
Από την άλλη πλευρά, ένα ισχυρότερο νόμισμα θα μπορούσε να καταστήσει τις εξαγωγές της ΕΕ ακριβότερες. Οι χειμερινές καλλιέργειες παρουσιάζουν ελπιδοφόρες προοπτικές απόδοσης· η συνεχιζόμενη ξηρή περίοδος θα μπορούσε να επηρεάσει τις εαρινές και θερινές καλλιέργειες.
Αροτραίες καλλιέργειες
Η παραγωγή σιτηρών της ΕΕ το 2025/26 αναμένεται να αυξηθεί κατά 4,1%, βελτιώνοντας το εμπορικό ισοζύγιο, με αύξηση των εξαγωγών κατά 26% και μείωση των εισαγωγών κατά 19%.
Η παραγωγή ελαιούχων σπόρων στην ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί κατά 12% (με βάση τους σπόρους ελαιοκράμβης και τους ηλιανθόσπορους), με αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγής φυτικών ελαίων κατά 6 %. Η παραγωγή πρωτεϊνούχων καλλιεργειών θα μπορούσε να μειωθεί, αλλά να παραμείνει πάνω από τον μέσο όρο της πενταετίας.
Το 2024/25, η παραγωγή λευκής ζάχαρης στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 6,5%, χάρη στις διευρυμένες περιοχές παραγωγής. Μια δυνητική μείωση της παραγωγής κατά 8% το 2025/26 θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των εισαγωγών.
Ειδικές καλλιέργειες
Οι τιμές του ελαιολάδου στην ΕΕ μειώθηκαν σημαντικά έως τον Ιούνιο του 2025, αντικατοπτρίζοντας ανάκαμψη της παραγωγής κατά 37%. Η παραγωγή οίνου της ΕΕ προβλέπεται να φτάσει σε χαμηλό 20ετίας το 2024/25, επηρεάζοντας τις εξαγωγές, ενώ η κατανάλωση της ΕΕ εξακολουθεί να μειώνεται.
Λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, η παραγωγή μήλων στην ΕΕ θα μπορούσε να μειωθεί κατά 4% το 2024/25, διατηρώντας τις τιμές σε υψηλά επίπεδα, ενώ η παραγωγή ροδάκινων και νεκταρινιών θα μπορούσε να μειωθεί κατά 5,8%, οδηγώντας σε πρωτοφανείς εισαγωγές.
Αντιθέτως, οι κλιματικές συνθήκες είναι ευνοϊκές για την παραγωγή πορτοκαλιών στην ΕΕ, η οποία αναμένεται να αυξηθεί κατά 4,6% από τα πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα της προηγούμενης περιόδου, με την ανάπτυξη να διοχετεύεται στη μεταποίηση.
Η παραγωγή ντομάτας στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί κατά 2,6%, ιδίως για μεταποίηση, ενώ η παραγωγή νωπής ντομάτας παραμένει σταθερή αλλά κάτω από τον μέσο όρο.
Ζωικά προϊόντα
Οι παραδόσεις γάλακτος στην ΕΕ αναμένεται να παραμείνουν σταθερές το 2025, υποστηριζόμενες από ευνοϊκές συνθήκες βοσκοτόπων, παρά ορισμένες ειδικές ανά χώρα διακυμάνσεις και εστίες ζωονόσων. Η σταθερή ζήτηση στο λιανικό εμπόριο και στη μεταποίηση τροφίμων στηρίζει τις τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων στην ΕΕ.
Συνολικά, αναμένεται μικρότερη πίεση στα περιθώρια των γαλακτοπαραγωγών. Αναμένεται ελαφρά αύξηση της παραγωγής τυριού στην ΕΕ, αν και ο παγκόσμιος ανταγωνισμός θα μπορούσε να περιορίσει την αύξηση των εξαγωγών.
Οι τιμές του βοείου κρέατος στην ΕΕ παραμένουν ιστορικά υψηλές. Με αναμενόμενη μείωση της παραγωγής λόγω μικρότερων κοπαδιών, ο εφοδιασμός της ΕΕ θα μπορούσε να καταστεί αυστηρότερος. Αυτό θα μπορούσε να περιορίσει τις εξαγωγικές ευκαιρίες, ενώ οι εισαγωγές αυξάνονται.
Εν τω μεταξύ, η παραγωγή χοιρείου κρέατος στην ΕΕ προβλέπεται να παραμείνει σταθερή, απολαμβάνοντας σταθερή ζήτηση. Από την άλλη πλευρά, η παραγωγή πουλερικών στην ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί (κατά 1,8%), καθώς η ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται, στηρίζοντας τις τιμές στην ΕΕ.
Οι εισαγωγές θα μπορούσαν να αποδειχθούν δύσκολες δεδομένης της κατάστασης ορισμένων παραδοσιακών πηγών τρίτων χωρών ως προς τη νόσο.
Τέλος, η παραγωγή αιγοπρόβειου κρέατος στην ΕΕ θα μπορούσε να μειωθεί κατά 2%, με αποτέλεσμα τη μείωση των εξαγωγών κρέατος και την αύξηση των εισαγωγών εν μέσω υψηλών τιμών λόγω της περιορισμένης προσφοράς και της σταθερής ζήτησης.
Επικαιροποιημένοι ισολογισμοί είναι διαθέσιμοι στην τελευταία έκθεση βραχυπρόθεσμων προοπτικών και βρίσκονται επίσης στη διαδικτυακή πύλη δεδομένων για τα γεωργικά προϊόντα διατροφής.