Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις σε ελλείψεις και πλεονάσματα εργατικού δυναμικού στην Ευρώπη;
Κάθε χρόνο, η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας παρέχει πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της αγοράς εργασίας μέσω των εκθέσεων του EURES με θέμα τις ανισορροπίες. Η έβδομη έκδοση της έκθεσης απεικονίζει ακόμη καλύτερα την κατάσταση χάρη σε νέες μεθόδους που επιτρέπουν μια πιο ολοκληρωμένη επισκόπηση του τι συμβαίνει, πού και γιατί.
Τι μπορείτε να περιμένετε, λοιπόν, να διαβάσετε στη νέα έκδοση;
Η τρέχουσα κατάσταση όσον αφορά την έλλειψη δεξιοτήτων
Ενώ η αγορά εργασίας παρουσιάζει συνεχή βελτίωση και τα ποσοστά απασχόλησης είναι πολύ υψηλότερα σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια, εξακολουθούν να υφίστανται ανισορροπίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, οι οποίες είναι πολύ πιθανό να συνεχιστούν. Γιατί;
Τα τελευταία χρόνια, έχουν εμφανιστεί διάφοροι νέοι παράγοντες, οι οποίοι εισάγουν νέες παραμέτρους που πρέπει να αντιμετωπίσουμε: οι δημογραφικές αλλαγές (και η γήρανση του πληθυσμού), η τεχνολογική πρόοδος, η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση, καθώς και η αδυναμία ανάδειξης της ελκυστικότητας πολλών επαγγελμάτων, συμβάλλουν στην ύπαρξη κενών θέσεων σε βασικούς τομείς. Αντιθέτως, σε άλλους τομείς υπάρχει υπεραφθονία προσφοράς.
Κάποια από τα επαγγέλματα στα οποία παρατηρούνται οι περισσότερες ελλείψεις είναι οι συγκολλητές, οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας, οι μάγειρες και οι ηλεκτρολόγοι. Πλεονάσματα παρατηρούνται κυρίως σε θέσεις γραφείου και άλλες παρόμοιες θέσεις, οι οποίες, όχι τυχαία, είναι μεταξύ εκείνων που πλήττονται περισσότερο από τη διάδοση της τεχνητής νοημοσύνης.
Σας επηρεάζει αυτή η κατάσταση;
Η τελευταία έκθεση δίνει έμφαση στους τύπους και τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων σε επαγγέλματα στα οποία παρουσιάζονται ελλείψεις και πλεονάσματα. Η ανισότητα μεταξύ των φύλων φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα. Οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόλις το 29 % των εργαζομένων σε επαγγέλματα στα οποία διαπιστώνονται ελλείψεις εργατικού δυναμικού, ιδίως σε παραδοσιακούς ανδροκρατούμενους τομείς, όπως οι κατασκευές και η μηχανολογία. Από την άλλη πλευρά, ο αριθμός των γυναικών που απασχολούνται σε επαγγέλματα που παρουσιάζουν πλεονάσματα —ιδίως σε θέσεις γραφείου— ανέρχεται στο 62%.
Οι νέοι είναι άλλη μία δημογραφική ομάδα που επηρεάζεται από την κατάσταση. Η παρουσία τους σε επαγγέλματα με ελλείψεις εργατικού δυναμικού παραμένει περιορισμένη, γεγονός που εγείρει ανησυχίες σχετικά με το μέλλον αυτών των επαγγελμάτων όταν συνταξιοδοτηθούν οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας.
Η έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων επίσης επισημαίνεται ως ιδιαίτερο πρόβλημα, καθώς σήμερα μόλις το 5,6% των ενηλίκων στην Ευρώπη διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες, πόσο μάλλον τις προηγμένες δεξιότητες που απαιτούνται στη σημερινή εξελισσόμενη αγορά εργασίας.
Οι τομείς μεταφορών και αποθήκευσης στο μικροσκόπιο
Ενώ η προηγούμενη έκδοση της έκθεσης περιλάμβανε λεπτομερή εξέταση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού στον κατασκευαστικό τομέα, η παρούσα έκδοση επικεντρώνεται στον τομέα των μεταφορών και της αποθήκευσης, ο οποίος βρίσκεται εν μέσω κρίσης λόγω ελλείψεων εδώ και αρκετό καιρό. Ειδικότερα, μετά την πανδημία COVID-19, ο αριθμός των οδηγών εμπορευματικών μεταφορών παραμένει χαμηλός, ενώ ο αριθμός των παραγγελιών από πελάτες αυξάνεται. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Η κρίση στον συγκεκριμένο τομέα αποδίδεται κυρίως στο γεγονός ότι δεν προσλαμβάνονται νέα άτομα μικρότερης ηλικίας. Οι αποχωρήσεις λόγω συνταξιοδότησης σημαίνουν ότι οι κενές θέσεις δεν αναπληρώνονται. Επιπλέον, οι συνθήκες εργασίας σε αυτόν τον τομέα θεωρούνται μη ελκυστικές: η πολύωρη εργασία, η κοινωνική απομόνωση και τα ζητήματα ασφάλειας προβληματίζουν όσους σκέφτονται να εργαστούν στον τομέα των μεταφορών. Η έκθεση έφερε επίσης στο φως ζητήματα όπως η αδήλωτη εργασία και η ψευδής αυτοαπασχόληση, τα οποία διακυβεύουν ακόμη περισσότερο τόσο το κύρος του τομέα όσο και τις μελλοντικές προοπτικές του.
Η μελλοντική πορεία
Σύμφωνα με την έκθεση, καθοριστικό βήμα για την αντιμετώπιση των ελλείψεων και των πλεονασμάτων εργατικού δυναμικού είναι οι επενδύσεις σε δεξιότητες, ώστε ο κόσμος να προετοιμαστεί ιδίως για την ψηφιακή επανάσταση. Πρωτοβουλίες όπως η Ένωση Δεξιοτήτων βελτιώνουν την ποιότητα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και προωθούν τη διά βίου μάθηση, βελτιώνοντας έτσι την ικανότητα επαγγελματικής ένταξης των ατόμων.
Επιπλέον, η αύξηση της συμμετοχής στην εκπαίδευση στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών θα γεφυρώσει τις ανισότητες λόγω ηλικίας, φύλου και κοινωνικής τάξης που παρατηρούνται σε αυτούς τους κλάδους, ανοίγοντας τον δρόμο σε περισσότερες δυνατότητες επαγγελματικού προσανατολισμού.
Για να μάθετε περισσότερα, διαβάστε ολόκληρη την έκθεση εδώ.
Σχετικοί σύνδεσμοι:
EURES:Ο δρόμος προς το 2030: πώς προβλέπεται το μέλλον της εργασίας;
Ευρωπαϊκή Επιτροπή – Ένωση Δεξιοτήτων
Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας:Ελλείψεις και πλεονάσματα εργατικού δυναμικού στην Ευρώπη το 2023