Συμφωνία για ισχυρότερο και πιο ευέλικτο μηχανισμό αναστολής θεωρήσεων
Στις 17 Ιουνίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν στην προσωρινή πολιτική συμφωνία σχετικά με την αναθεώρηση του μηχανισμού αναστολής των θεωρήσεων, την οποία πρότεινε η Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2023.
Τα ταξίδια χωρίς υποχρέωση θεώρησης αποτελούν βασικό πυλώνα του χώρου Σένγκεν και αποφέρουν οικονομικά και κοινωνικά οφέλη στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, το εξελισσόμενο γεωπολιτικό πλαίσιο έχει δημιουργήσει νέες προκλήσεις που συνδέονται με τα ταξίδια χωρίς υποχρέωση θεώρησης. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι αυξημένες παράτυπες αφίξεις λόγω της έλλειψης ευθυγράμμισης με την πολιτική θεωρήσεων της ΕΕ's, τα προγράμματα χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές σε χώρες που απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης ή οι υβριδικές απειλές, όπως η κρατική εργαλειοποίηση μεταναστών. Οι νέοι κανόνες θα επιτρέψουν ταχύτερη και πιο αποφασιστική δράση για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.
Οι αναθεωρημένοι κανόνες περιλαμβάνουν:
- Νέοι λόγοι αναστολής των καθεστώτων απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης: θα είναι δυνατή η ενεργοποίηση του μηχανισμού αναστολής των θεωρήσεων όχι μόνο σε περίπτωση αιφνίδιας και σημαντικής αύξησης της παράτυπης μετανάστευσης, έλλειψης συνεργασίας για την επανεισδοχή ή κινδύνων για την ασφάλεια, αλλά και σε περιπτώσεις ανεπαρκούς ευθυγράμμισης με την πολιτική θεωρήσεων της ΕΕ's, υβριδικών απειλών, της λειτουργίας προγραμμάτων χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές και της επιδείνωσης των εξωτερικών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών που απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης·
- Χαμηλότερα κατώτατα όρια για την ενεργοποίηση του μηχανισμού αναστολής, ώστε να διευκολύνεται η ανάληψη δράσης σε περιπτώσεις κατάχρησης των ρυθμίσεων απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης·
- ταχύτερη και πιο ευέλικτη διαδικασία, για την ταχύτερη αντίδραση σε περίπτωση ανάγκης (για παράδειγμα σε περίπτωση απειλών κατά της ασφάλειας ή υψηλής αύξησης των αφίξεων) και για την παροχή περισσότερου χρόνου για διορθωτικά μέτρα από τη χώρα εταίρο·
- Αυστηρότερες υποχρεώσεις παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων: Η Επιτροπή θα υποβάλει τώρα έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τυχόν χώρες που απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης στις οποίες εντοπίζονται προκλήσεις.
Επόμενα βήματα
Ο κανονισμός πρέπει τώρα να εγκριθεί επίσημα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πριν τεθεί σε ισχύ, πράγμα που θα συμβεί 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.
Η ΕΕ διαθέτει επί του παρόντος καθεστώς απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης με 60 τρίτες χώρες. Οι υπήκοοι των χωρών αυτών μπορούν να εισέλθουν στον χώρο Σένγκεν για βραχεία διαμονή έως 90 ημερών εντός οιασδήποτε περιόδου 180 ημερών χωρίς θεώρηση.