Παραπληροφόρηση και παραπληροφόρηση: Τόσο το prebunking όσο και το debunking εργάζονται για την καταπολέμησή του
Η παραπληροφόρηση, οι εσφαλμένες ή ψευδείς πληροφορίες που ανταλλάσσονται ακούσια, μπορεί να είναι εξαιρετικά επιζήμιες. Η άρνηση της κλιματικής αλλαγής μπορεί να καταστήσει πιο δύσκολη την ανάληψη της αναγκαίας δράσης κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Μπορεί να είναι ακόμη και θανατηφόρα, για παράδειγμα αν ενθαρρύνει την άρνηση των εμβολίων κατά των θανατηφόρων ασθενειών.
Μπορεί επίσης να παραπλανήσει τις εκλογές, ιδίως όταν διαδίδεται σκόπιμα (στην οποία περίπτωση ονομάζεται παραπληροφόρηση) ή όταν γίνεται με συντονισμένο τρόπο από ξένους παράγοντες που επιδιώκουν να υπονομεύσουν τη διαδικασία (που ονομάζεται αλλοδαπός χειρισμός πληροφοριών και παρέμβαση).
Ευτυχώς, υπάρχουν στρατηγικές για την καταπολέμηση ψευδών και χειραγωγημένων πληροφοριών. Η κατάρριψη — που δείχνει ότι ένα κομμάτι των πληροφοριών είναι αναληθές και δείχνει τι είναι αλήθεια — και το prebunking — προειδοποίηση εκ των προτέρων για απόπειρες χειραγώγησης ή τυπικές παραπλανητικές στρατηγικές — γίνεται όλο και περισσότερο από ελεγκτές γεγονότων, αρχές ή σχολεία.
Μελέτη υπό την ηγεσία του ΚΚΕρ που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Natureτώρα επιβεβαιώνεται ότι τόσο ο προεμποτισμός όσο και ο κατάρριψη μπορούν να είναι αποτελεσματικοί κατά την αντιμετώπιση μιας σειράς εσφαλμένων δηλώσεων σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19. Και οι δύο μπορούν να μειώσουν τη συμφωνία με ψευδείς ισχυρισμούς, την αξιολόγησή τους ως αξιόπιστη και την πιθανότητα ανταλλαγής παραπληροφόρησης.
Με καινοτόμο τρόπο, οι συγγραφείς της μελέτης διαπίστωσαν επίσης ότι η απομυθοποίηση έχει ένα μικρό πλεονέκτημα σε σχέση με το prebunking. Πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι η απομίμηση αντικρούει συγκεκριμένες αφηγήσεις παραπληροφόρησης και παραπληροφόρησης με συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία, ενώ προκαταλαμβάνει απλώς προειδοποιήσεις σχετικά με κοινές παραπλανητικές στρατηγικές και, ως εκ τούτου, μπορεί να θεωρηθεί λιγότερο συναφής, αλλά περισσότερο χειραγώγηση.
Η ανάγκη για προσαρμοσμένες και στοχευμένες στρατηγικές
Μαντεύοντας ότι το επίπεδο εμπιστοσύνης στην πηγή των προ- και απομιμήσεων έχει σημασία, οι συγγραφείς διερεύνησαν επίσης σε ποιο βαθμό η δημόσια εξουσία ως πηγή επηρεάζει τα αποτελέσματα.
Συνολικά, η μελέτη διαπίστωσε ότι η αποκάλυψη της πηγής και των δύο παρεμβάσεων δεν άλλαξε σταθερά την αποτελεσματικότητά τους. Η κατάρριψη από μια δημόσια αρχή λειτούργησε ελαφρώς καλύτερα από μια ουδέτερη για τους ανθρώπους που εμπιστεύτηκαν αυτή την αρχή, οδηγώντας σε πιο έντονα μειωμένες αξιολογήσεις αξιοπιστίας και σε συμφωνία με τα παραπλανητικά άρθρα. Ανησυχητικά, ωστόσο, για εκείνους με χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης, η παρέμβαση της δημόσιας αρχής κατάρριψης ήταν ακόμη και αντιπαραγωγική στην υπονόμευση της αξιοπιστίας της παραπληροφόρησης (αν και όχι στη διαμόρφωση των άλλων αντιδράσεων στην παραπληροφόρηση που μετρήθηκαν από τους επιστήμονες).
Ενώ αυτό υποδηλώνει ότι οι δημόσιες αρχές μπορούν με σιγουριά να προκατασκευάσουν και να καταρρίψουν, εκείνοι που τις βλέπουν με δυσπιστία θα μπορούσαν να απαιτήσουν πιο προσαρμοσμένες παρεμβάσεις, αντί να προσεγγιστούν με «ενιαίες» υλικά.
Η καλύτερη στόχευση θα μπορούσε επίσης να είναι επωφελής. Κατά την αντιμετώπιση, για παράδειγμα, της παραπληροφόρησης και της παραπληροφόρησης σχετικά με ασθένειες, θα μπορούσε να είναι επωφελής η εξάρτηση από επαγγελματίες του τομέα της υγείας, οι οποίοι τείνουν να απολαμβάνουν υψηλά επίπεδα εμπιστοσύνης στον τομέα τους.
Το ευρωπαϊκό επίπεδο
Μια καινοτομία αυτής της μελέτης ήταν ότι συγκέντρωσε δεδομένα από Ευρωπαίους συμμετέχοντες, ενώ πολλές σχετικές μελέτες είχαν βασιστεί σε δείγματα των ΗΠΑ. Συμμετείχαν πάνω από 5 χιλιάδες συμμετέχοντες από τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πολωνία.
Η μελέτη συνεχίζει το μακροχρόνιο έργο της ΕΕ για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και της χειραγώγησης και παρεμβολής πληροφοριών από το εξωτερικό, όπως καταδεικνύεται από το εμβληματικό έργο EU vs Disinfoη επιγραμμική πλατφόρμα που συμβάλλει στην αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού και στην αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης υπέρ του Κρεμλίνου.
Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ψηφιακών Μέσων(EDMO) και οι κόμβοι τηςδιαδραμάτισε καίριο ρόλο στην παρακολούθηση και την αποκάλυψη εκστρατειών παραπληροφόρησης, στην αύξηση της ευαισθητοποίησης και στην προώθηση του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας πριν από τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Συγκέντρωσε ανεξάρτητοι ελεγκτές γεγονότων, εμπειρογνώμονες στον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας και πανεπιστημιακοί ερευνητές για την κατανόηση και την ανάλυση της παραπληροφόρησης, σε συνεργασία με οργανισμούς μέσων ενημέρωσης, διαδικτυακές πλατφόρμες και επαγγελματίες του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας.
Για να βοηθήσει τους δημόσιους φορείς να επικοινωνούν αποτελεσματικότερα, το ΚΚΕρ δημοσίευσε επίσης έκθεση αξιόπιστης δημόσιας επικοινωνίας και εξέδωσε συστάσεις, όπως η αναγνώριση των ανησυχιών του κοινού πριν από την ανάπτυξη πολιτικών λύσεων ή τη χρήση κατακερματισμού των αξιών, παρέχοντας παράλληλα μηνύματα που απηχούν όλα τα τμήματα της κοινωνίας.
Γενικότερα, το ΚΚΕρ υποστηρίζει τη χάραξη πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με επιστημονικά στοιχεία σε τομείς που κυμαίνονται από την πυρηνική ιατρική, μέσω της παρακολούθησης των ροών αερίου έως την αλγοριθμική διαφάνεια.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέτει πάντα τα στοιχεία στο επίκεντρο της πολιτικής. Τελικά, τα καλά στοιχεία οδηγούν στην καλή πολιτική και η καλή πολιτική οδηγεί στην εμπιστοσύνη. Και η εμπιστοσύνη στηρίζει τους δημοκρατικούς μας θεσμούς και τις ευρωπαϊκές μας αξίες.