Ο αντίκτυπος του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της ΕΕ αναμένεται να ανέλθει σε 891,7 δισ. EUR

Μια νέα μελέτη της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων και του ΚΚΕρ παρέχει νέες πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες και τις οικονομικές επιπτώσεις του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), σε τομεακό και εθνικό επίπεδο.

Με βάση μια νέα βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε με τη βοήθεια της τεχνολογίας ΤΝ, η μελέτη δείχνει την τομεακή κατανομή των περισσότερων από 2 800 μεταρρυθμιστικών και επενδυτικών μέτρων που χρηματοδοτούνται από τον ΜΑΑ στα 27 κράτη μέλη.

Με τον τρόπο αυτό, είναι δυνατόν να παρασχεθούν νέες, πιο αναλυτικές εκτιμήσεις των οικονομικών επιπτώσεων του ΜΑΑ, για κάθε χώρα και για μεμονωμένους τομείς.

Η μελέτη εξετάζει τη Γερμανία ως παράδειγμα και εκτιμά τον αντίκτυπο του ΜΑΑ στη γερμανική οικονομία σε περίπου 66 δισ. EUR (1,6% του ΑΕΠ). Το ποσό αυτό είναι διπλάσιο από το μέγεθος του εθνικού κονδυλίου της Γερμανίας στο πλαίσιο του ΜΑΑ.

Η γερμανική οικονομία είναι ο μεγαλύτερος δικαιούχος δευτερογενών επιπτώσεων που προκαλούνται από τον ΜΑΑ σε ολόκληρη την ΕΕ, καθώς πάνω από τα δύο τρίτα των δυνητικών κερδών της από το ΑΕΠ προέρχονται από την εφαρμογή των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας άλλων χωρών.

Το έργο αυτό παρέχει νέες πληροφορίες σχετικά με τη σημασία του ΜΑΑ για τη διατήρηση, τον μετασχηματισμό και την εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς της ΕΕ μετά την πανδημία COVID-19.

Ο ΜΑΑ έχει ισχυρό θετικό αντίκτυπο σε κάθε χώρα της ΕΕ

Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα σχετικά με τις επενδύσεις του ΜΑΑ, η μελέτη παρέχει νέες εκτιμήσεις των οικονομικών επιπτώσεων σε εθνικό επίπεδο, με την παραδοχή της πλήρους υλοποίησης των 27 σχεδίων. Αυτό γίνεται με τη χρήση του μοντέλου FIDELIO του ΚΚΕρ.

Κατά την περίοδο 2020-2030, ο συνολικός αντίκτυπος του ΜΑΑ εκτιμάται σε 891,7 δισ. EUR. Το σύνολο αυτό περιλαμβάνει άμεσες επιπτώσεις ύψους 546,2 δισ. EUR και δευτερογενείς (έμμεσες) επιπτώσεις ύψους 345,5 δισ. EUR. Οι άμεσες επιπτώσεις είναι οι επιπτώσεις που προκύπτουν σε μια χώρα από την υλοποίηση του δικού της σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Οι δευτερογενείς επιπτώσεις είναι οι επιπτώσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή των εθνικών σχεδίων άλλων χωρών.

Κατά τα λοιπά, περίπου το 40 % των συνολικών επιπτώσεων του ΜΑΑ προέρχεται από οικονομικές δευτερογενείς επιπτώσεις. Αυτό αντικατοπτρίζει τη βαθιά οικονομική ολοκλήρωση εντός της ΕΕ και το γεγονός ότι η αύξηση της ζήτησης σε μία χώρα οδηγεί σε υψηλότερη ζήτηση για εισαγόμενα τελικά και ενδιάμεσα αγαθά από άλλες χώρες.

Η μελέτη επιβεβαιώνει ότι, λαμβανομένων υπόψη και των δύο επιπτώσεων, ο ΜΑΑ έχει θετικό οικονομικό αντίκτυπο σε όλα τα κράτη μέλη, με χώρες όπως η Ελλάδα, η Κροατία, η Ισπανία και η Ιταλία να επωφελούνται σημαντικά ως ποσοστό του ΑΕΠ τους.

Δείχνει επίσης ότι οι χώρες με συγκριτικά μικρότερα κονδύλια του ΜΑΑ ως ποσοστό του ΑΕΠ, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, οι Κάτω Χώρες και η Αυστρία, επωφελούνται σημαντικά από τις διασυνοριακές δευτερογενείς επιπτώσεις που προκύπτουν από τα σχέδια άλλων κρατών μελών, με δευτερογενείς επιπτώσεις που υπερβαίνουν σημαντικά τον συνολικό αντίκτυπο του ΜΑΑ σε σχέση με το μέγεθος των εθνικών τους σχεδίων. Ειδικότερα:

• Η Γερμανία αναμένεται να αποκομίσει τα μεγαλύτερα οφέλη σε απόλυτους όρους από τις δευτερογενείς επιπτώσεις του ΜΑΑ σε ολόκληρη την ΕΕ. Ο οικονομικός αντίκτυπος του ΜΑΑ για τη Γερμανία (66,1 δισ. EUR) είναι διπλάσιος από το μέγεθος του εθνικού κονδυλίου του (32,3 δισ. EUR), χάρη στις θετικές δευτερογενείς επιπτώσεις από άλλα εθνικά σχέδια.
• Η Σλοβακία αναμένεται να επωφεληθεί περισσότερο από τις δευτερογενείς επιπτώσεις όσον αφορά το μερίδιο του ΑΕΠ (1,8% του ΑΕΠ), χάρη στη βαθιά ενσωμάτωσή της στις αξιακές αλυσίδες της ΕΕ.
• Χώρες όπως η Γαλλία, οι Κάτω Χώρες, η Αυστρία, η Δανία, η Σουηδία, η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, η Ιρλανδία, το Βέλγιο, η Τσεχική Δημοκρατία, η Σλοβακία και η Σλοβενία αναμένεται επίσης να έχουν οικονομικό αντίκτυπο υψηλότερο από το αρχικό τους κονδύλιο, λαμβάνοντας υπόψη τις δευτερογενείς επιπτώσεις.

Νέα βάση δεδομένων για τις επενδύσεις περιγράφει τον πράσινο και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ΕΕ

Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα που ήταν διαθέσιμα στα μέσα Ιανουαρίου 2025 χάρη σε μια νέα βάση δεδομένων που βασίζεται στην ΤΝ, η μελέτη ανέλυσε 1 747 μέτρα που σχετίζονται με επενδύσεις, καθώς και 212 μεταρρυθμίσεις με κόστος υλοποίησης, συνολικής αξίας 655,5 δισ. EUR στο πλαίσιο του ΜΑΑ.

Εξετάζοντας τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι τομείς που θα επωφεληθούν περισσότερο από τη χρηματοδότηση είναι εκείνοι που σχετίζονται με την πράσινη μετάβαση, όπως ο ενεργειακά αποδοτικός εκσυγχρονισμός των κτιρίων, η κατασκευή έργων ηλεκτρικής ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι σιδηροδρομικές υποδομές και οι επενδύσεις σε βιώσιμα οχήματα μεταφορών και ηλεκτρικό εξοπλισμό (π.χ. μπαταρίες και σημεία φόρτισης).

Οι τομείς που σχετίζονται με την ψηφιακή μετάβαση κατέχουν επίσης εξέχουσα θέση, ιδίως το λογισμικό ΤΠ, η κατασκευή τηλεπικοινωνιακών υποδομών και η κατασκευή ηλεκτρονικών προϊόντων και ηλεκτρικού εξοπλισμού.

Μοντελοποίηση άμεσων επιπτώσεων και δευτερογενών επιπτώσεων

Τα επενδυτικά μέτρα του ΜΑΑ τροφοδότησαν το μακροοικονομικό μοντέλο FIDELIO της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το μοντέλο αυτό προσομοιώνει τον τρόπο με τον οποίο τα διάφορα τμήματα της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και των κυβερνήσεων, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους στους διάφορους κλάδους και στις εθνικές και διεθνείς αγορές. Οι επενδύσεις του ΜΑΑ θα τονώσουν τις δαπάνες, οι οποίες με τη σειρά τους θα αυξήσουν τη ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες, τόσο εντός των συνόρων —άμεσος αντίκτυπος— όσο και από άλλες χώρες — δευτερογενείς επιπτώσεις.

Η ανάλυση δεν καλύπτει τις επιπτώσεις των μεταρρυθμίσεων και δεν αντικατοπτρίζει τις επιπτώσεις στην ευημερία των προϊόντων ή των υπηρεσιών που αποκτώνται και απολαμβάνουν στην ΕΕ. Ως εκ τούτου, οι εκτιμήσεις που παρουσιάζονται εδώ είναι πιθανό να υποτιμήσουν τον πλήρη αντίκτυπο του ΜΑΑ.

Ιστορικό

Ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του NextGenerationEU, του σχεδίου ανάκαμψης της ΕΕ μετά την πανδημία COVID-19. Με προϋπολογισμό ύψους 650 δισ. EUR, που αντιστοιχεί περίπου στο 4% του ΑΕΠ της ΕΕ, ο ΜΑΑ χρηματοδοτεί μεταρρυθμιστικά και επενδυτικά μέτρα σε ολόκληρη την ΕΕ από το 2020 έως το 2026.

Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες μελέτες σχετικά με τον ΜΑΑ έχουν επικεντρωθεί στην ευρεία μακροοικονομική εικόνα ή σε συγκεκριμένους τομείς πολιτικής και εμπειρίες ανά χώρα. Η νέα αυτή μελέτη ταξινομεί όλα τα μεταρρυθμιστικά και επενδυτικά μέτρα του ΜΑΑ ανάλογα με τους οικονομικούς τομείς, γεγονός που καθιστά δυνατή τη λεπτομερή και συστηματική ανάλυση των μακροοικονομικών, τομεακών και πολιτικών επιπτώσεων.

Δεύτερον, με την εφαρμογή του καθιερωμένου μοντέλου FIDELIO σε αυτό το νέο τομεακό σύνολο δεδομένων, είναι πλέον δυνατόν να αξιολογηθούν οι άμεσες και δευτερογενείς επιπτώσεις των επενδύσεων που χρηματοδοτούνται από τον ΜΑΑ και να κατανεμηθούν τα αποτελέσματα αυτά σε 64 οικονομικούς τομείς, για την ΕΕ και για κάθε κράτος μέλος.