Η κυκλική οικονομία μπορεί να περικόψει έως και 231 εκ. τόνους CO2 από τη βαριά βιομηχανία ετησίως

18/11/2025

Τα μέτρα για την κυκλική οικονομία θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε ενεργοβόρες βιομηχανίες, όπως ο χάλυβας, το αλουμίνιο, το τσιμέντο και το σκυρόδεμα, και οι πλαστικές ύλες — τομείς που επί του παρόντος αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 15% των συνολικών εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιπλέον, η ενσωμάτωση μέτρων κυκλικότητας σε αυτούς τους κλάδους θα βελτιώσει την ενεργειακή και οικονομική ασφάλεια της ΕΕ μειώνοντας την εξάρτηση από τις εισαγωγές.

Τα μέτρα κυκλικότητας θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές

Μια νέα έκθεση του ΚΚΕρ δείχνει τον τρόπο με τον οποίο οι πρακτικές κυκλικής οικονομίας θα συμβάλουν στη σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε τομείς όπως τα πλαστικά, ο χάλυβας, το αλουμίνιο, το τσιμέντο και το σκυρόδεμα.

Η βελτίωση της διαχείρισης των υλικών, συμπεριλαμβανομένων μέτρων μείωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανάκτησης, θα μπορούσε να βοηθήσει τη βιομηχανία της ΕΕ να μειώσει μεταξύ 189 και 231 εκατομμυρίων τόνων ισοδυνάμου CO2 ετησίως.

Τα μέτρα κυκλικότητας θα μπορούσαν να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά για τη μείωση των εκπομπών στον τομέα του χάλυβα (κατά 64 έως 81 εκατομμύρια τόνους ισοδυνάμου CO2 ετησίως) και στον τομέα των πλαστικών (75 έως 84 εκ. τόνοι ισοδυνάμου CO2 ετησίως).

Το δυναμικό ετήσιας μείωσης της κυκλικής οικονομίας αξιοποιεί την ετήσια μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την εξάρτηση από τους πόρους και την εξάρτηση από το εμπόριο έως το 2050

Μείωση των ενεργειακών αναγκών και των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων

Τα μέτρα κυκλικότητας στους τέσσερις αυτούς τομείς θα μειώσουν επίσης τη ζήτηση ενέργειας από ορυκτά καύσιμα σε επίπεδο ΕΕ κατά σχεδόν 4,7% σε σύγκριση με το 2023. Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την ΕΕ θα μειωθεί με παρόμοιο ρυθμό.

Συνολικά, αυτό θα μπορούσε να μειώσει την εξάρτηση από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και κρίσιμα υλικά που είναι απαραίτητα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ενισχύοντας παράλληλα την ανθεκτικότητα της ΕΕ εν μέσω της παγκόσμιας ενεργειακής αστάθειας.

Ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας

Πέραν των περιβαλλοντικών οφελών, οι στρατηγικές κυκλικής οικονομίας θα βελτιώσουν το εμπορικό ισοζύγιο της ΕΕ κατά περίπου 4%, ποσό που αντιστοιχεί σε 35 δισεκατομμύρια ευρώ. Το κέρδος αυτό προέρχεται από τη μείωση των εισαγωγών πρώτων υλών, όπως το σιδηρομετάλλευμα (μείωση κατά 22%) και ο βωξίτης (μείωση κατά 11%), καθώς και τα ορυκτά καύσιμα, με τα πλαστικά να συνεισφέρουν το μεγαλύτερο μερίδιο του πλεονάσματος.

Πραγματοποίηση της αλλαγής

Η έκθεση περιλαμβάνει συστάσεις που θα βοηθήσουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τη βιομηχανία να λάβουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με μέτρα κυκλικής οικονομίας που μπορούν να στηρίξουν τη μετάβαση της ΕΕ σε μια πιο βιώσιμη και ανταγωνιστική οικονομία.

Οι συστάσεις πολιτικής περιλαμβάνουν την προώθηση τεχνολογιών για τη βελτίωση της ποιότητας των ανακυκλωμένων υλικών, τη μείωση της χρήσης των πόρων μέσω αποτελεσματικότερου σχεδιασμού και την καθοδήγηση της ζήτησης της αγοράς μέσω μέσων πράσινων δημόσιων συμβάσεων.

Οι στρατηγικές αυτές ευθυγραμμίζονται με τους στόχους της ΕΕ για την ενίσχυση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας, μετριάζοντας παράλληλα τους μακροοικονομικούς κινδύνους από τις παγκόσμιες εξαρτήσεις.

Ιστορικό

Η έκθεση του ΚΚΕρ με τίτλο «Capturing the Potential of the Circular Economy Transition in Energy-Intensive Industries» (Αξιοποίηση του δυναμικού της μετάβασης στην κυκλική οικονομία στις ενεργοβόρες βιομηχανίες) εξετάζει τις δυνατότητες των μοχλών της κυκλικής οικονομίας να μειώσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των βιομηχανιών χάλυβα, αλουμινίου, τσιμέντου και σκυροδέματος και πλαστικών έως το 2050, βελτιώνοντας παράλληλα την ενεργειακή και οικονομική ασφάλεια.

Οι επιπτώσεις της κυκλικής οικονομίας ποσοτικοποιούνται σε σχέση με ένα εναλλακτικό σενάριο χωρίς στρατηγικές κυκλικής οικονομίας.

Σε αυτό το εναλλακτικό σενάριο το έτος 2050, το μείγμα πολιτικής για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας δεν καταφεύγει σε μέτρα κυκλικής οικονομίας και οι βιομηχανίες που διερευνήθηκαν εξακολουθούν να παρουσιάζουν δυσκολία μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Τα πορίσματα αυτά αναπτύσσονται περαιτέρω σε τέσσερις εκθέσεις του ΚΚΕρ που επικεντρώνονται στους επιμέρους κλάδους.

Η πυξίδα της ΕΕ για την ανταγωνιστικότητα, που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2025, και η συμφωνία για καθαρή βιομηχανία, που δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2025, τονίζουν τη σημασία της κυκλικής οικονομίας για τη δημιουργία ενός πιο βιώσιμου, ανθεκτικού και ανταγωνιστικού ευρωπαϊκού βιομηχανικού τομέα, ο οποίος με τη σειρά του στηρίζει τους στόχους της ΕΕ για το κλίμα, προωθώντας παράλληλα αποδοτικότερες τεχνολογίες και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.