Η εξάρτηση των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών και η έκθεσή τους σε οικοσυστημικές υπηρεσίες δείχνουν ότι διακυβεύεται σημαντική αξία

Οι τράπεζες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνία μας και διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Η αξιολόγηση, η κατανόηση και η δημοσιοποίηση των εξαρτήσεων των τραπεζών από την ES μπορούν να συμβάλουν στην καλύτερη ευθυγράμμιση της λειτουργίας των οικονομιών μας με την ποιότητα και την ποσότητα των διαθέσιμων ES και στον καθορισμό υγιών επιπέδων οικοσυστημικών υπηρεσιών για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής ανθεκτικότητας και σταθερότητας.

Οι ερευνητές αξιολόγησαν τη νομισματική αξία των εξαρτήσεων των 10 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών τραπεζών ανά χαρτοφυλάκιο μετοχών, αφού ανέδειξαν τόσο την έλλειψη μελετών στον τομέα αυτό όσο και το γεγονός ότι οι τράπεζες καθυστέρησαν να ενσωματώσουν και να αξιολογήσουν τις εξαρτήσεις τους από την ES.

Οι τράπεζες μπορούν να επενδύσουν σε οικονομικές δραστηριότητες που βασίζονται σε υγιή οικοσυστήματα, όπως η αλιεία ή η γεωργία, ή σε έργα που εργάζονται για την προστασία ή την αποκατάσταση της ES, όπως η διατήρηση της φύσης. Οι τράπεζες μπορούν επίσης να επενδύσουν σε οικονομικές δραστηριότητες που βλάπτουν την ποιότητα και την ποσότητα των ES. Η μελέτη αυτή δείχνει ότι οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι που συνδέονται με αυτά τα έργα (π.χ. αποψίλωση των δασών ή ρύπανση) μπορεί στη συνέχεια να μεταφραστούν σε χρηματοοικονομικούς κινδύνους για τις τράπεζες.

Ως εκ τούτου, οι τράπεζες που επενδύουν σε έργα που ενδέχεται να επηρεαστούν από εξαρτήσεις ES και συναφείς κινδύνους είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε μεγαλύτερη πιθανότητα αθέτησης υποχρεώσεων, μειωμένη αξία ενεργητικού και αυξημένη επισφαλή αξία που συνδέεται με τη φύση — μια μέτρηση που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση των δυνητικών ζημιών που ενδέχεται να υποστεί μια τράπεζα λόγω δυσμενών αλλαγών στην ES.

Οι ερευνητές επανέλαβαν μια μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε σε μια μελέτη για την De Nederlandsche Bank, την οποία εφάρμοσαν στις 10 μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εμπορικές και επενδυτικές τράπεζες χρησιμοποιώντας δεδομένα από το τέλος του 2020. Επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στα χαρτοφυλάκια συμμετοχών και χρησιμοποίησαν πληροφορίες σχετικά με τις εξαρτήσεις ES από το ENCOREδιαδικτυακό εργαλείο που αναπτύχθηκε από την Natural Capital Finance Alliance. Αυτό βασίζεται στο παγκόσμιο πρότυπο ταξινόμησης του κλάδου και παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρηματικές διαδικασίες παραγωγής εξαρτώνται από την ES. Οι ερευνητές τις μετέφρασαν σε αξιολογήσεις υποβιομηχανίας υπολογίζοντας τη μέση και τη μέγιστη «βαθμολόγηση εξάρτησης από το ES» για κάθε επιχειρηματική διαδικασία. Οι επενδύσεις ταξινομούνταν ως «υψηλά εξαρτώμενες» εάν ενέπιπταν στο ανώτερο 33 % της αξιολόγησης της εξάρτησης από την ES.

Η ανάλυσή τους εκτιμά ότι, για κάθε δολάριο μετοχών που διακρατούνται, 26 σεντς εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ES, που ανέρχονται σε περίπου 335 δισεκατομμύρια δολάρια (317 δισεκατομμύρια ευρώ), ή 26,8 % των μετοχών που διακρατούνται. Λαμβάνοντας υπόψη το μικρό δείγμα τραπεζών και το περιορισμένο πεδίο εφαρμογής της αξιολόγησης (δηλ. συμμετοχές σε μετοχές), οι ερευνητές δηλώνουν ότι το ποσό αυτό θα πρέπει να θεωρηθεί ως χαμηλότερη, συντηρητική εκτίμηση.

Οι τράπεζες που εξαρτώνται περισσότερο από τις οικοσυστημικές υπηρεσίες, σε απόλυτους όρους, είναι: Η UBS Group AG (87 δισ. δολάρια, 82 δισ. ευρώ) και η Deutsche Bank AG (69 δισ. δολάρια, 65 δισ. ευρώ). Ωστόσο, εξετάζοντας τη σχετική αξία σε κίνδυνο — όταν οι μετοχές που εκτίθενται σε ES συγκρίνονται με μετοχές που δεν είναι εκτεθειμένες στην ES, σε μια μεμονωμένη τράπεζα — η Société Générale ήταν περισσότερο εξαρτημένη (33,7 %, 20 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, 19 δισεκατομμύρια ευρώ) πάνω από 60 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ (57 δισεκατομμύρια ευρώ), και η Barclays έδειξε τη μικρότερη σχετική αξία σε κίνδυνο (21 %· 8,6 δισ. δολάρια, 8 δισ. ευρώ) πάνω από 41 δισ. δολάρια (39 δισ. ευρώ).

Οι υψηλότερες τραπεζικές εξαρτήσεις ήταν από υπηρεσίες οικοσυστήματος που παρέχουν μαζική σταθεροποίηση (σταθεροποιητικές επιπτώσεις της βλάστησης που ελαχιστοποιούν την κίνηση του εδάφους και τις κατολισθήσεις) και έλεγχο της διάβρωσης (40 δισεκατομμύρια δολάρια, 38 δισεκατομμύρια ευρώ), επιφανειακά ύδατα (34 δισεκατομμύρια δολάρια, 32 δισεκατομμύρια ευρώ), υπόγεια ύδατα (34 δισεκατομμύρια δολάρια, 32 δισεκατομμύρια ευρώ) και προστασία από πλημμύρες και καταιγίδες (33 δισεκατομμύρια δολάρια, 31 δισεκατομμύρια ευρώ).

Οι ερευνητές σημειώνουν ότι τα χαρτοφυλάκια μετοχών του δείγματος έχουν υψηλή εξάρτηση από το νερό που σχετίζεται με την ES, και αυτό, μαζί με τους κινδύνους διάβρωσης του εδάφους, θα μπορούσε να αποτελέσει έναν τομέα ανησυχίας για τους διαχειριστές χαρτοφυλακίων μετοχών. Η έρευνα προσδιορίζει επίσης συγκεκριμένους κλάδους που λειτουργούν ως σημαντικοί «δίαυλοι μετάδοσης» μεταξύ των κινδύνων που σχετίζονται με τις υπηρεσίες οικοσυστήματος και των χρηματοοικονομικών κινδύνων για τις τράπεζες. Για παράδειγμα, οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας βασίζονται στα υπόγεια και επιφανειακά ύδατα, τη συντήρηση της ροής του νερού και την ποιότητα του νερού, τη βιοαποκατάσταση και τη διήθηση, καθώς και τη ρύθμιση του κλίματος και τη σταθεροποίηση της μάζας. Επισημαίνεται ότι οι εξαρτήσεις της ΙΣ εξαρτώνται από τη συγκεκριμένη γεωγραφική θέση των αλυσίδων εφοδιασμού και των επιχειρήσεων/περιουσιακών στοιχείων, και οι εξαρτήσεις από τη δευτερογενή παραγωγή (για παράδειγμα, από προϊόντα διατροφής) δεν ελήφθησαν υπόψη στην εν λόγω μελέτη.

Οι ερευνητές δηλώνουν ότι η κατανόηση της εξάρτησης των τραπεζών και της έκθεσής τους στην ES παραμένει περιορισμένη. Ενώ η ευαισθητοποίηση των τραπεζών και των ρυθμιστικών αρχών αυξάνεται, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις, ιδίως με περιορισμένα δεδομένα και εργαλεία για την αξιολόγηση, τη διαχείριση και τη δημοσιοποίηση των εξαρτήσεων από την ES. Συστήνουν στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τις τράπεζες και τις εποπτικές αρχές τους να αναπτύξουν σαφή ορισμό των κινδύνων και των παραγόντων εξάρτησης των ΙΣ και οι τράπεζες θα πρέπει να αναπτύξουν και να γνωστοποιήσουν στρατηγικές διαχείρισης κινδύνων ES, υποστηριζόμενες από καθοδήγηση από τις εποπτικές αρχές, σαφή πλαίσια αξιολόγησης και εθνικούς κανονισμούς.

Οι τράπεζες πρέπει να επιταχύνουν την παραγωγή αξιόπιστων και αξιόπιστων δεδομένων σχετικά με τις εξαρτήσεις από την ES, λένε οι ερευνητές. Αυτό θα μπορούσε να υποστηριχθεί μέσω της οδηγίας της ΕΕ για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, η οποία μπορεί να απαιτήσει από τις εταιρείες να παρέχουν στις τράπεζες αξιόπιστα στοιχεία, τα οποία με τη σειρά τους θα μπορούσαν να αυξήσουν την αξιοπιστία των στοιχείων εξάρτησης των τραπεζών από την ES. Οι ερευνητές προτείνουν επίσης ότι οι τράπεζες πρέπει να αναπτύξουν νέες μεθοδολογίες και σενάρια προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για να μετρήσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις εξαρτήσεις τους. Ένα παράδειγμα που δίνουν είναι η επικάλυψη χαρτών των αλυσίδων εφοδιασμού ή της δραστηριότητας μιας εταιρείας με χάρτες ευαίσθητων ES. Οι κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν επίσης να δώσουν το παράδειγμα, δημοσιοποιώντας τις δικές τους αξιολογήσεις εξάρτησης από την ES.

Οι ερευνητές προτείνουν ότι οι τράπεζες πρέπει να κατανοήσουν καλύτερα τις εξαρτήσεις τους από τις υπηρεσίες οικοσυστήματος και να γίνουν «πρωταθλητές» των οικοσυστημικών υπηρεσιών για να διασφαλίσουν τη δική τους οικονομική βιωσιμότητα και μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα.

Αριθμός αναφοράς:

Mundaca, L. και Heintze, J-N (2024). Τραπεζικές υπηρεσίες σε οικοσυστημικές υπηρεσίες. Οικολογικά Οικονομικά 224 (Οκτώβριος 2024): 108284. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2024.108284

Για να παραθέσουμε αυτό το άρθρο/υπηρεσία:

«Επιστήμη για την περιβαλλοντική πολιτική»: Ευρωπαϊκή Επιτροπή DG Environment News Alert Service, επιμέλεια SCU, The University of the West of England, Bristol.

Σημειώσεις σχετικά με το περιεχόμενο:

Τα περιεχόμενα και οι απόψεις που περιλαμβάνονται στην επιστήμη για την περιβαλλοντική πολιτική βασίζονται σε ανεξάρτητη έρευνα που αξιολογείται από ομοτίμους και δεν αντικατοπτρίζουν απαραιτήτως τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Παρακαλώ σημειώστε ότι αυτό το άρθρο είναι μια περίληψη μόνο μιας μελέτης. Άλλες μελέτες μπορεί να καταλήξουν σε άλλα συμπεράσματα.