Ε.Ε.: Ξεκινά η σύσταση Παρατηρητηρίου Γεωργίας και Τροφικής Αλυσίδας
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την πρόσκληση υποβολής αιτήσεων για τη δημιουργία του Παρατηρητηρίου της ΕΕ για την αγροδιατροφική αλυσίδα (AFCO). Η δημιουργία αυτού του Παρατηρητηρίου που θα εξετάζει το κόστος παραγωγής, τα περιθώρια κέρδους και τις εμπορικές πρακτικές ανακοινώθηκε στα μέσα Μαρτίου ως ένα από τα μέτρα για την ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των παραγόντων σε ολόκληρη την αλυσίδα.
Στόχος της είναι να αυξήσει τη διαφάνεια όσον αφορά τις τιμές, τη διάρθρωση του κόστους και την κατανομή των περιθωρίων κέρδους και της προστιθέμενης αξίας στην αλυσίδα εφοδιασμού, τηρώντας παράλληλα τους κανόνες εμπιστευτικότητας και ανταγωνισμού. Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών και των δημόσιων αρχών είναι ουσιαστικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι όλοι οι παράγοντες αμείβονται δίκαια για τη συμβολή και το έργο τους στην αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών τροφίμων.
Το Παρατηρητήριο θα συγκεντρώσει έως και 80 μέλη, τα οποία θα εκπροσωπούν τις εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για τη γεωργία, την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια ή την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, καθώς και οργανώσεις που εκπροσωπούν ενδιαφερόμενα μέρη που δραστηριοποιούνται σε διάφορα στάδια της αλυσίδας —από τους γεωργούς, τους παρόχους εισροών, τη βιομηχανία τροφίμων, τους εμπόρους έως τις μεταφορές, την εφοδιαστική, το λιανικό εμπόριο και τους καταναλωτές. Μεσοπρόθεσμα, αναμένεται ότι οι εργασίες του Παρατηρητηρίου θα επιτρέψουν την ανάπτυξη μεθοδολογιών για την αξιολόγηση και την παρακολούθηση της διάρθρωσης του κόστους και της κατανομής των περιθωρίων και της προστιθέμενης αξίας κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων. Η υφιστάμενη πύλη δεδομένων για τα γεωργικά προϊόντα διατροφής θα επεκταθεί ώστε να δημοσιεύει νέους σχετικούς δείκτες, οι οποίοι θα είναι διαθέσιμοι σε όλους στο διαδίκτυο. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει δεδομένα σχετικά με το κόστος και τα περιθώρια κέρδους στα διάφορα στάδια της τροφικής αλυσίδας. Το νέο αυτό παρατηρητήριο θα συμπληρώσει το έργο των υφιστάμενων παρατηρητηρίων της αγοράς για τη γεωργία και την αλιεία..
Τα μέλη θα ανταλλάσσουν επίσης πληροφορίες σχετικά με τις εμπορικές πρακτικές που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά την ομαλή λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού. Θα μπορούσαν επίσης να ανταλλάσσονται περιπτωσιολογικές μελέτες για ορισμένα προϊόντα ή τομείς.
Η πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων είναι ανοικτή έως τις 13 Μαΐου. Οι οργανώσεις που υποβάλλουν αίτηση πρέπει να είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Διαφάνειας για να διοριστούν. Το Παρατηρητήριο αναμένεται να πραγματοποιήσει την πρώτη του συνεδρίαση τον Ιούλιο του 2024, υπό την προεδρία της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Παρατηρητήριο θα συνεδριάζει τουλάχιστον δύο φορές ετησίως στην ολομέλεια, με πρόσθετες ad hoc συνεδριάσεις για συγκεκριμένα θέματα που θα διοργανώνονται επίσης, εάν χρειαστεί. Σύμφωνα με τις αρχές διαφάνειας, όλα τα σχετικά έγγραφα (συμπεριλαμβανομένης της ημερήσιας διάταξης και των πρακτικών) θα δημοσιεύονται στο μητρώο ομάδων εμπειρογνωμόνων. Το Παρατηρητήριο έχει αρχική διάρκεια πέντε ετών, ανανεώσιμη.
Ιστορικό
Η ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους της ΚΓΠ. Υπάρχουν ήδη διάφορα μέτρα σε επίπεδο ΕΕ για τη διασφάλιση μεγαλύτερης δικαιοσύνης και την προστασία των γεωργών από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Ενώ ο βαθμός εμπιστοσύνης και συνεργασίας μεταξύ των παραγόντων της αλυσίδας αυξάνεται, η πλήρης εφαρμογή και επιβολή των διαθέσιμων εργαλείων πολιτικής απαιτεί χρόνο και πρέπει να γίνουν περισσότερα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή παρουσίασε στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Μάρτιο διάφορες επιλογές για δράσεις που θα μπορούσαν να προωθηθούν βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Η πρόταση για τη δημιουργία παρατηρητηρίου σχετικά με το κόστος παραγωγής, τα περιθώρια κέρδους και τις εμπορικές πρακτικές έτυχε θερμής υποδοχής από τους υπουργούς Γεωργίας κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου της 26ης Μαρτίου 2024. Οιαρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων κάλεσαν επίσης την Επιτροπή να συνεχίσει τις εργασίες για την ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων κατά την τελευταία σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.