Αυξάνονται οι ανάγκες μακροχρόνιας φροντίδας στην ΕΕ λόγω δημογραφικών αλλαγών

Με θέμα την Ευρωπαϊκή Ημέρα Δημογραφίας στις 4 Φεβρουαρίου 2024, μελέτες του ΚΚΕρ τονίζουν τη σημασία της αντιμετώπισης των αναγκών υγείας και μακροχρόνιας φροντίδας στο πλαίσιο της γήρανσης του ευρωπαϊκού πληθυσμού.

Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Δημογραφίας παρέχει την ευκαιρία να προβληματιστούμε σχετικά με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που προκύπτουν από το μεταβαλλόμενο δημογραφικό τοπίο στην Ευρώπη.

Με τη συνεχιζόμενη γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσμού, η ζήτηση για υγεία και μακροχρόνια περίθαλψη προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά, θέτοντας προκλήσεις για την επάρκεια και τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας και περίθαλψης.

Η μακροχρόνια φροντίδα αναφέρεται σε μια σειρά υπηρεσιών και υποστήριξης που παρέχονται σε άτομα που εξαρτώνται από αυτήν για καθημερινές δραστηριότητες λόγω ασθένειας, αναπηρίας ή των επιπτώσεων της γήρανσης.

Στο πλαίσιο αυτό, η τελευταία έρευνα του ΚΚΕρ παρέχει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις της δημογραφικής αλλαγής στις ανάγκες υγείας και μακροχρόνιας περίθαλψης.

Μια πρόσφατη έκθεση αποκαλύπτει ότι μέχρι το 2070, το ποσοστό των ατόμων με ανάγκες μακροχρόνιας φροντίδας αναμένεται να αυξηθεί από 11,6 % το 2020 σε 14,1 % το 2070. Αυτό αντιπροσωπεύει 21 % περισσότερα άτομα της ηλικιακής ομάδας 50+ που χρήζουν μακροχρόνιας φροντίδας το 2070 σε σχέση με το επίπεδο του 2020

Παράλληλα, οι τελευταίες εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για τον Καρκίνο δείχνουν σημαντική αύξηση της επιβάρυνσης του καρκίνου στην ΕΕ-27 λόγω των προβλεπόμενων δημογραφικών αλλαγών έως το 2040, ιδίως μεταξύ του πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω.

Ο αριθμός των νέων κρουσμάτων καρκίνου και των θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο στον ηλικιωμένο πληθυσμό εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά περίπου 31 % και 35 % αντίστοιχα, λόγω μόνο της γήρανσης του πληθυσμού.

Αυτή η τάση εμφανίζεται παρά την πρόοδο στις θεραπείες για τον καρκίνο και τις προσπάθειες για την προώθηση της υγιούς γήρανσης. Οφείλεται κυρίως στον αυξανόμενο αριθμό ηλικιωμένων ατόμων στον πληθυσμό.

Τα ευρήματα αυτά υπογραμμίζουν την κρίσιμη σχέση μεταξύ της δημογραφικής αλλαγής και των αναγκών μακροχρόνιας φροντίδας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις και πολιτικές για την αντιμετώπιση αυτής της αυξανόμενης κοινωνικής πρόκλησης.

Το έργο του ΚΚΕρ στηρίζει την εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την περίθαλψη, η οποία αποσκοπεί στη διασφάλιση ποιοτικών, οικονομικά προσιτών και προσβάσιμων υπηρεσιών φροντίδας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη βελτίωση της κατάστασης τόσο των αποδεκτών φροντίδας όσο και των ατόμων που τους φροντίζουν, επαγγελματικά ή ανεπίσημα.

Επιπλέον, η έρευνα του ΚΚΕρ ανταποκρίνεται στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Δημογραφικές αλλαγές στην Ευρώπη: εργαλειοθήκη για δράση» και τη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή και υψηλής ποιότητας μακροχρόνια περίθαλψη. Υπογραμμίζει την κρίσιμη ανάγκη να προβλεφθούν και να αντιμετωπιστούν οι ανισορροπίες στην προσφορά του εργατικού δυναμικού στον τομέα της υγείας και της μακροχρόνιας φροντίδας και να οικοδομηθεί μια «κοινωνία μακροζωίας» που θα εκτιμά τις μεγαλύτερες ζωές σε μεγαλύτερη ηλικία.

Προσαρμογή των πολιτικών μας για την αντιμετώπιση της γήρανσης του πληθυσμού της ΕΕ

Οι προορατικές πολιτικές που εστιάζουν στη διαθεσιμότητα υπηρεσιών μακροχρόνιας φροντίδας είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση της προβλεπόμενης αύξησης της ζήτησης. Αυτό περιλαμβάνει:

• βελτίωση της αποτελεσματικότητας στην παροχή μακροχρόνιας φροντίδας,
• επέκταση των υπηρεσιών φροντίδας κατ’ οίκον και σε επίπεδο κοινότητας,
• αύξηση των χρηματοδοτικών πόρων για τους τομείς της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας,
• επέκταση του εργατικού δυναμικού μακροχρόνιας φροντίδας, καθώς και προορατικών πολιτικών για την αγορά εργασίας.

Οι εκθέσεις τονίζουν επίσης τη σημασία των πολιτικών ενεργού γήρανσης που αποσκοπούν στη διατήρηση της ανεξαρτησίας και της αυτονομίας για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οι πολιτικές αυτές μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της εμφάνισης των αναγκών μακροχρόνιας φροντίδας και θα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των μελλοντικών πλαισίων πολιτικής.

Επιπλέον, η εκπαίδευση διαδραματίζει καίριο ρόλο στη μείωση της πιθανότητας ανάπτυξης τέτοιων αναγκών, ιδίως σε μεγαλύτερη ηλικία. Ως εκ τούτου, οι πολιτικές που αποσκοπούν στην αύξηση του μορφωτικού επιπέδου μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη μείωση της πιθανότητας ανάπτυξης των αναγκών μακροχρόνιας φροντίδας σε μεγαλύτερη ηλικία.