Έκθεση της ΕΕ για τη γαλάζια οικονομία: Η καινοτομία και η βιωσιμότητα προωθούν την ανάπτυξη
Η νέα έκδοση της έκθεσης της ΕΕ για τη γαλάζια οικονομία παρουσιάζεται, προσφέροντας μια εις βάθος ανάλυση των ευρωπαϊκών τομέων της γαλάζιας οικονομίας και των επιδόσεών τους με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία.
Η γαλάζια οικονομία περιλαμβάνει όλες τις οικονομικές δραστηριότητες που βασίζονται ή σχετίζονται με τους ωκεανούς, τις θάλασσες και τις ακτές. Αυτό περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα οικονομικών τομέων, όπως η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια, ο παράκτιος τουρισμός, η ναυτιλία, οι λιμένες και οι θαλάσσιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η γαλάζια οικονομία της ΕΕ είναι συνολικά σε καλή κατάσταση
Η γαλάζια οικονομία της ΕΕ βρίσκεται σε καλή κατάσταση, με τους αναδυόμενους τομείς όπως η ωκεάνια ενέργεια, η γαλάζια βιοτεχνολογία και η αφαλάτωση να πρωτοστατούν και να δημιουργούν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Τα τελευταία στοιχεία που δημοσίευσε η Eurostat και αφορούν το 2021, δείχνουν ότι η γαλάζια οικονομία της ΕΕ εν γένει
- απασχολεί 3,6 εκατομμύρια άτομα (+ 17 % σε σύγκριση με το 2020)
- έχει κύκλο εργασιών σχεδόν 624 δισ. ευρώ (+ 21 % σε σύγκριση με το 2020)
- αντιπροσωπεύει ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ύψους 171 δισ. ευρώ (+ 35 % σε σύγκριση με το 2020)
Βασικές τάσεις
Η έκθεση υπογραμμίζει την εξέλιξη των τομέων της γαλάζιας οικονομίας από το 2009, με ιδιαίτερη έμφαση στις βασικές κοινωνικοοικονομικές τάσεις μεταξύ του 2020 και του 2021.
Παρά τις αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 και την αύξηση των τιμών της ενέργειας λόγω της απρόκλητης ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, οι περισσότεροι από τους τομείς της γαλάζιας οικονομίας της ΕΕ βελτίωσαν τις οικονομικές τους επιδόσεις, με εξαίρεση τον παράκτιο τουρισμό, οι οποίοι εξακολουθούν να βρίσκονται σε ανάκαμψη το 2021.
Μεταξύ 2015 και 2021 σημειώθηκε σημαντική αύξηση της ονομαστικής ΑΠΑ στη
- Υπεράκτια αιολική ενέργεια: + 326 %
- Ναυπηγική βιομηχανία και επισκευή: + 54 %
- Θαλάσσιες μεταφορές: + 29 %
- Έμβιοι θαλάσσιοι πόροι: + 27 %
- Λιμενικές δραστηριότητες: + 11 %
Κορυφαίοι τομείς
Αναλυτικότερα, ο παράκτιος τουρισμός παρέμεινε ο μεγαλύτερος τομέας της γαλάζιας οικονομίας που παρήγαγε το 29 % της ΑΠΑ της ΕΕ για τη γαλάζια οικονομία το 2021.
Όσον αφορά την απασχόληση, ο παράκτιος τουρισμός ήταν επίσης μακράν ο μεγαλύτερος τομέας της γαλάζιας οικονομίας (54 %). Ωστόσο, ήταν επίσης ο τομέας που επλήγη περισσότερο από την κρίση COVID-19 και δεν ανέκαμψε πλήρως το 2021.
Οι θαλάσσιες μεταφορές είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος τομέας της γαλάζιας οικονομίας σε κύκλο εργασιών, παράγοντας σχεδόν το ένα τέταρτο της ΑΠΑ της ΕΕ για τη γαλάζια οικονομία το 2021.
Ο τομέας των θαλάσσιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (κυρίως η υπεράκτια αιολική ενέργεια) παρουσίασε επίσης αυξανόμενες τάσεις, με τα ακαθάριστα κέρδη να εκτιμώνται σε 2,4 δισ. EUR και την ΑΠΑ σε 3,3 δισ. EUR το 2021, σημειώνοντας αύξηση κατά 45 % σε σύγκριση με το 2020.
Ο τομέας των έμβιων θαλάσσιων πόρων (αλιεία, υδατοκαλλιέργεια, μεταποίηση και διανομή αλιευτικών προϊόντων) σημείωσε αύξηση κατά 24 % σε σύγκριση με το 2020, με τα ακαθάριστα κέρδη να αποτιμώνται σε 9,7 δισ. EUR το 2021.
Η ενεργειακή μετάβαση στο προσκήνιο
Η φετινή έκδοση εξετάζει τη συμβολή όλων των τομέων της γαλάζιας οικονομίας στην ενεργειακή μετάβαση. Η έκθεση δείχνει τη σημαντική οικονομική σημασία τομέων όπως η γαλάζια βιοτεχνολογία και η αφαλάτωση και δείχνει σημαντική αύξηση των θαλάσσιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η ΕΕ πρωτοστατεί στην ανάπτυξη ενέργειας από κύματα, παλίρροιες και υπεράκτια αιολική ενέργεια. Ένα βήμα προόδου προς την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και των κλιματικών στόχων.
Λιγότερο θετικά νέα για τον αλιευτικό στόλο της ΕΕ, καθώς η έκθεση δείχνει ότι, παρά τη μείωση κατά 25 % της κατανάλωσης καυσίμων και των εκπομπών CO 2 που καταγράφηκαν μεταξύ 2009 και 2021, η αποδοτικότητα των καυσίμων έχει επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της αύξησης των τιμών των καυσίμων. Από το 2023, η εταιρική σχέση για την ενεργειακή μετάβαση στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας της ΕΕ, μια πρωτοβουλία υπό την ηγεσία της ΕΕ, στηρίζει τη μετάβαση του τομέα σε καθαρότερες πηγές ενέργειας, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της τρέχουσας εξάρτησης του τομέα από τα ορυκτά καύσιμα, η οποία δεν είναι μόνο περιβαλλοντικά μη βιώσιμη, αλλά και τον καθιστά ευάλωτο στις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας.
Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής: ένα δαπανηρό αποτέλεσμα
Η νέα έκδοση της έκθεσης παρουσιάζει τις πιθανές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη γαλάζια οικονομία κατά μήκος των ακτών της ΕΕ.
Η ανάλυση δείχνει ότι, εάν δεν αυξηθούν τα σημερινά επίπεδα προστασίας των ακτών, οι ετήσιες οικονομικές ζημίες από τις παράκτιες πλημμύρες θα μπορούσαν να κυμαίνονται μεταξύ 137 και 814 δισ. EUR έως το 2100 στο πλαίσιο εναλλακτικών σεναρίων εκπομπών και μετριασμού, υπογραμμίζοντας την ευπάθεια των παράκτιων κοινοτήτων που ζουν στις εξόχως απόκεντρες περιοχές της ΕΕ ειδικότερα.
Ιστορικό
Η έκθεση της ΕΕ για τη γαλάζια οικονομία αποτελεί την ετήσια εμβληματική δημοσίευση της Γενικής Διεύθυνσης Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας και του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Παρέχει μια εις βάθος ανάλυση του πεδίου εφαρμογής και του μεγέθους της γαλάζιας οικονομίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Φέτος δημοσιεύουμε την έβδομη έκδοση της, η οποία παρουσιάζει τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (2021).
Σε συνδυασμό με την πλατφόρμα του Παρατηρητηρίου Γαλάζιας Οικονομίας της ΕΕ, η έκθεση παρέχει επισκόπηση των βασικών δεικτών κοινωνικοοικονομικών επιδόσεων ανά τομέα, δραστηριότητα και χώρα. Εκτός από την παροχή πιο τακτικών επικαιροποιήσεων, το παρατηρητήριο ρίχνει περαιτέρω φως στις δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης, μετάβασης στη βιωσιμότητα και δημιουργίας θέσεων εργασίας στους τομείς της γαλάζιας οικονομίας.
Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις αναλυτικές μεθοδολογίες διατίθενται μέσω του δικτυακού τόπου του παρατηρητηρίου της γαλάζιας οικονομίας. Περαιτέρω ανάλυση θα δημοσιευτεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, μαζί με τα πιο πρόσφατα στοιχεία μόλις αυτά καταστούν διαθέσιμα.